1- Vadesi yeni yıla ait olan çeklerin özünde senet niteliği taşıdığı için alacak senetlerine devredilmesi gerekir.

 

____________ 31.12 .. _____________

121. Alacak Senetleri

121.90 Vadeli Çekler

101.10 Portföydeki Çekler

__________ … / .. ___________

 

2- Aynı nedenle vadesi yeni yıla ait olan verilen çeklerin borç senetleri hesabına devredilmesi gerekir.

__________ 31.12 .. ___________

103.xx Verilen Çekler

321.xx Borç Senetleri

321.90 Vadeli Çekler

____________ …./…. _____________

 

3- Alıcılar hesabında alacak bakiyesi veren cari hesapların (alıcılar hesabı borç karakterli bir hesaptır.) alınan sipariş avansları hesabına devredilmesi gerekir.

____________ 31.12 .. _____________

120.10 Yurtiçi Alıcılar

120.10.093 X Tekstil A.Ş.

340.xx Alınan Sipariş Avansları

10 TL avansları

001 …Firması

____________ … /…. _____________

 

4- Satıcılar hesabında borç bakiye veren firmalar varsa (normal olarak alacak bakiyeleri vermeleri gerekir.) verilen sipariş avanslarına devredilmesi gerekir.

 

____________ 31.12 .. _____________

159.xx Verilen Sipariş Avansları

10 TL Avansları

001 ……Firması

320.10 Yurtiçi Satıcılar

320.10.11 A.2 Firma

____________ …./…. _____________

 

 

 

 

 

Yabancı Paralı Hesapların (Döviz) Yıl sonu İşlemleri:

 

1- Döviz kasası V.U.K.’ nun ilgili Genel Tebliğin 31.12 …. kuru (efektifler kuru) ile değerlendirilerek ortaya çıkacak olumlu fark kambiyo gelirlerine kaydedilir. (Döviz değerinin yükseleceği düşünülerek bu maddeler yapılmıştır.)

____________ 31.12 .. _____________

100.20 Döviz Kasası

646.xx Kambiyo Karları

646,..,…Döviz Gelirleri

____________ … /…. _____________

 

 

2- Kasa hariç diğer dövizli hesaplar V.U.K. ilgili Genel Tebliğinin 31.12. .. döviz alış kuru ile değerlendirilerek ortaya çıkan olumlu ve olumlu ve olumsuz farklar kambiyo karları veya zararları hesaplarına kaydedilmesi gerekir.

 

NOT: Yabancı paralı çek, senet, verilen avans ve alacaklar için ilgili hesaplar borçlandırılıp farklar “ 646-Kambiyo Karlarına” alacak yazılır. Yabancı paralı alınan avanslar, borçlar varsa kur farkları “656- Kambiyo Zararları “ hesabına borç ilgili hesaplara alacak kaydedilir.

 

____________ 31.12 .. _____________

101.40 X Bankası Döviz Hesabı

646.xx Kambiyo Karları

646,..,…Döviz Gelirleri

____________ …. /….. _____________

 

3- Yabancı paralı alacaklar ilgili yıldaki ihracatlardan kaynaklanıyorsa 31.12…. kuruna göre doğan farklar 601 İhracat Hasılat hesabına alacak verilerek muhasebeleştirilir.

 

Dönemsellik Kavramı Açısından Yapılacaklar:        

 

1- Yeni yıla ait olduğu halde cari yılın giderine yazılmış hesaplar varsa araştırılarak düzeltilmesi gerekir.(Yeni yıla ilişkin defter tasdik giderleri, sigorta poliçeleri, abonelik, noter harçları gibi)

 

____________ 31.12 .. _____________

180.xx Gelecek Aylara Ait Giderler

770.80.530 Noter Harçları Giderleri

____________ …. /.. .. _____________

 

2-Doğrudan gider yazıldığı halde sene sonunda tüketilmemiş malzemenin araştırılarak stoklara alınması gerekir.(Örnek: Sarf yazılan yardımcı malzeme)

 

 

____________ 31.12 .. _____________

157.xx Diğer Stoklar

760.70.471 Kırtasiye Giderleri

____________ …. /…. _____________

 

3- Gelecek yıllara ait olup cari yıla gelir yazılmış hesaplar varsa araştırılarak düzeltilmesi gerekir.(Peşin alınan kiralar gibi.)

____________ 31.12 .. _____________

649.30 Kira Gelirleri

380.xx Gelecek Aylara Ait Gelirler

____________ …. / .. _____________

 

4- Henüz belgesi gelmemiş ancak cari yıla ait tüm giderlerin tahakkuk ettirilmesi gerekir.(Elektrik, su, telefon gibi.)

____________ 31.12 .. _____________

770.80.300 Elektrik Giderleri

381.xx Gider Tahakkukları

____________ …. / .. _____________

 

 

Amortismanların Hesaplanması:

 

1- Maddi duran varlıklara ait amortismanların ayrılması gerekir.

 

____________ 01.03 .. _____________

İlgili 7’li maliyet ve gider hesapları

373.Maliyet Gid. Karş.

____________ …. / .. _____________

 

____________ 31.12 .. _____________

373. Maliyet Gid. Karş.

257.B.Amortismanlar

____________ …. / .. _____________

 

2-Maddi olmayan duran varlıklara amortisman uygulanması gerekir.

____________ 31.12 .. _____________

İlgili 7’li maliyet ve gider hesapları

373.Maliyet Gid. Karş.

____________ … / .. _____________

 

____________ 31.12 .. _____________

373.Maliyet Gid. Karş.

268.B.Amortismanlar

____________ … / .. _____________

 

 

3- Özel tükenmeye tabi varlıklara tükenme payı ayırmak gerekir.

 

____________ 31.12 .. _____________

İlgili 7’li maliyet ve gider hesapları

278. B. Tükenme Payları

____________ … / .. _____________

 

4- Diğer duran varlıklara ait amortismanların ayrılması gerekir.

 

____________ 31.12 .. _____________

İlgili hesaplar

299.B.Amortismanlar

____________ … / .. _____________

 

NOT: Binek otomobillerde kıst amortisman uygulanır.

 

 

Karşılıkların Ayrılması:(İhtiyatlık Kavramı Gereği):

 

1- Şüpheli ticari alacaklar karşılığının ayrılması gerekir. (İlgili olduğu dönemde vadesi geçtiği halde tahsil edilemeyen dava ve icra safhasındaki alacaklar ile bir defadan hazla istenmesine rağmen tahsil edilemeyen, dava açılmasına değmeyecek kadar küçük alacaklar (dava masrafı alacaktan fazla ise dava açılmasına değmeyecek kadar küçük alacaktır.) için şüpheli alacak karşılık karşılığı ayrılabilir. Teminatlı alacaklar için karşılık ayrılamaz.

 

____________ 31.12 .. _____________

128.xx Şüpheli Ticari Alacaklar

120/121.xx Alıcılar.

___________ … / .. _____________

 

____________ 31.12 .. _____________

654.xx Karşılık Giderleri

129.xx Şüpheli Ticari Alacaklar Karşı.

___________ … / .. _____________

2- Stoklarda rayice göre veya bozulma v.b. nedenlerle değer düşüklükleri varsa stok değer düşüklüklerinin ayrılması gerekir. Stok değer düşüklüğü için Takdir Komisyonu kararına göre ise dönem giderlerine şayet Takdir Komisyonun kararı yoksa KKEG kaydedilmesi gerekir.

 

____________ 31.12 .. _____________

654.xx Karşılık Giderleri

158.xx Stok Değer Düş. Karşı.

____________ … / .. _____________

3. Reeskont İşlemleri: Varlıklar gerçek tasarruf değerleri ile görmek ilkesinden hareketle vadeli senetler reeskonta tabi tutulması gerekir. Vadeli çekler reeskonta tabi tutulmaz. Yabancı paralı senetler yıl sonu değerleme kuru ile değerlendirilir reeskonta tabi tutulmazlar, ancak 4369 sayılı yasa ile yapılan değişlikten sonra 1999 yılının değerleme gününde yabancı paralı senetlerde libor esas alınarak değerlemeye tabi tutulabileceklerdir. Avans mukabili alınan senetler de reeskonta tabi tutulmazlar. Reeskont hesaplamasında senedin üzerindeki faiz oranı esas alınacaktır. Senet üzerinde faiz oranı yoksa reeskont Merkez Bankasınca belirlenmiş ve yıl sonu itibariyle geçerli avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı tatbik edilecektir. Reeskont hesaplamasında iç ıskonto formülü kullanılacaktır.

 

Nominal Değer: Senedin üzerindeki yazılı değer.

Faiz Oranı        : Merkez Bankası reeskont faiz oranı

Gün Sayısı        : 31.12. ile senet vade tarihi arasındaki gün sayısı

 

Reeskont Tutarı: Nominal Değer x Faiz Oranı x Gün Sayısı

36.500 + (Faiz Oranı x Gün Sayısı)

 

1- Alacak senetlerine reeskont uygulanması yapılabilir.

____________ 31.12 .. _____________

657.xx Reeskont Faiz Giderleri

122.xx Alacak Senetleri Reeskontu

____________ … / .. _____________

 

2- Verilen borç senetlerine reeskont uygulanması yapılabilir.

NOT: Alacak ve Borç senetlerine ancak birlikte reeskont yapılabilir.

____________ 31.12 .. _____________

322.xx Borç Senetleri Reeskontu

647.xx Reeskont Faiz Gelirleri

____________ … / .. _____________

 

 

Bir Yıllık Süreyle İlgili Yapacaklar (Bilanço İlkeleri):

 

1- 31.12.tarihinde 1 yıl veya daha kısa süreli varlıklar duran varlıklar içinde varsa dönen varlıklara devredilmesi gerekir.

 

____________ 31.12 .. _____________

100’lü hesaplar

200’lü hesaplar

____________ … / .. _____________

 

 

 

 

 

2- 31.12.tarihinde 1 yıldan uzun süreli varlıklar dönen varlıklar içinde varsa duran varlıklara devredilmesi gerekir.

____________ 31.12 .. _____________

200’lü hesaplar

100’lü hesaplar

____________ … / .. _____________

3- 31.12… tarihinde 1 yıldan kısa süreli kaynaklar uzun vadeli yabancı kaynaklar içinde varsa kısa vadeli yabancı kaynaklara devredilmesi gerekir.

 

____________ 31.12 .. _____________

400’lü hesaplar

300’lü hesaplar

____________ … / .. _____________

4- 31.12.tarihinde 1 yıldan uzun süreli kaynaklar kısa vadeli yabancı kaynaklar içinde varsa uzun vadeli yabancı kaynaklara devredilmesi gerekir.

 

____________ 31.12 .. _____________

300’lü hesaplar

400’lü hesaplar

____________ …/ .. _____________

 

 

Satışların Maliyetlerinin Hesaplanması ve Giderlerin Devri:

 

1- Satılan mamuller maliyetinin hesaplanması

a- Yıl içinde 710.10.xxx Direkt İlk Madde Malzeme, 720.10.xxx Direkt İşçilik Giderleri ve 730.10.xxx Genel Üretim Giderleri hesaplarında biriken tutarlar, yansıtmalarıyla 151 hesaba devredilmesi gerekir.

 

____________ 31.12 .. _____________

151.xx Yarı Mamuller-Üretim

711.Direkt İlk. Mad. Malz. Yansıtma Hesabı

721.Direkt İşçilik Yansıtma Hesabı

731.Genel Üretim Giderleri

____________ …/. .. _____________

b- Varsa yarı mamul tutarı 151 hesapta kalır. Farkı 152 hesaba devredilir.

____________ 31.12 .. _____________

152.xx Mamuller

151.xx Yarı Mamuller Üretim

____________ …./ …. _____________

 

 

c- Varsa mamul stokları 152 hesapta kalır. Farkı 620 hesaba devredilir.

 

____________ 31.12 .. _____________

620.xx Satılan Mamuller Maliyeti

151.xx Mamuller

____________ …../…. _____________

d- Yansıtma hesapları ana maliyet hesapları ile kapatılır.

 

____________ 31.12 .. _____________

711.Direkt İlk Mad. Malz.Yans. Hesap.

721.Direkt İşçilik Giderleri Yans. Hes.

731.Genel Üretim Giderleri Yans. Hes.

710.xx Direkt İlk Mad. Malz. Giderleri

720.xx Direkt İşçilik Giderleri

730.xx Genel Üretim Giderleri

____________ …./…. _____________

 

2- Satılan Ticari Mallar Maliyetinin Hesaplanması:

 

a- Yıl içinde 153 hesapta biriken tutarlardan yıl sonu mal stoklarına tekabül eden tutar 153 hesapta kalır. Farkı 621 hesaba devredilir.

 

____________ 31.12 .. _____________

621.xx Satılan Ticari Mallar Maliyeti

153.xx Ticari Mallar

____________ …./…. _____________

 

 

 

 

3- Satılan Hizmet Maliyetinin Hesaplanması:

a- Yıl içinde 740 hesapta biriken tutarlar yansıtma hesabıyla 622’ye devredilir.

____________ 31.12 .. _____________

622.xx Satılan Hizmet Maliyeti

741.xx Hizmet Üretim Maliyeti Yansıtma Hesabı

____________ …/…. _____________

 

b- Yansıtma hesabı maliyet hesabı ile kapatılır.

____________ 31.12 .. _____________

741.xx Hizmet Üretim Maliyeti Yansıtma Hesabı

740.xx Hizmet Üretim Maliyeti

____________ …/…. _____________

 

 

4- Giderlerin Devri:

a- Yıl içinde 700’lü gider hesaplarında biriken tutarlar yansıtma hesaplarıyla ilgili 600’lü hesaplara devredilir.

 

____________ 31.12 .. _____________

630.xx Araş. ve Geliştirme Giderleri

631.xx Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri

632.xx Genel Yönetim Giderleri

660.xx Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri

661.xx Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri

751.xx Araş. ve Geliştirme Gid. Yansıtma Hes.

761.xx Pazarlama, Satış ve Dağıtım Gid. Yansıtma Hes.

771.xx Genel Yönetim Giderleri Yansıtma Hes.

781.xx Finansman Giderleri Yansıtma Hes.

____________ …. /…. _____________

 

b- Yansıtma hesapları gider ana hesaplarıyla kapatılır.

 

____________ 31.12 .. _____________

751.xx Araş. ve Geliş. Gid. Yansıtma Hes.

761.xx Paz. Satış ve Dağ. Gid. Yansıtma Hes.

771.xx Genel Yönetim Giderleri Yansıtma Hes.

781.xx Finansman Gid. Yansıtma Hes.

750. Araş. ve Geliş. Giderleri

760. Paz. Satış ve Dağ. Giderleri

770. Genel Yönetim Giderleri

780. Finansman Giderleri

____________ …. /.. .. _____________

 

Bu maddelerden sonra bütün 700’lü hesaplar kapanacaktır.

 

 

Gelir Tablosu Hesaplarının Kapatılması:

 

1- Hasılat, gelir ve kar hesaplarına borç (60. 64. 67 ile başlayan hesaplar ) 690 hesaba alacak yazılarak gelirler 690 Dönem Karı-Zararı hesabının alacağına (kar’a) devreder.

 

____________ 31.12 .. _____________

60 Brüt Satışlar

64 Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir Ve Karlar

67 Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar

690 Dönem Karı veya Zararı…….. gibi.

____________ … / .. _____________

 

2- Maliyet, gider ve zararlara ait hesaplara (61-62-63-65-66-68 ile başlayan hesaplara) alacak 690 hesaba borç yazılarak, giderler 690 Dönem Karı-Zararı hesabının borcuna (zararına) devredilir.

 

____________ 31.12 .. _____________

690 Dönem Karı veya Zararı

61 Satış İndirimleri

62 Satışların Maliyeti

63 Faaliyet Giderleri

65 Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar

66 Finansman Giderleri

68 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararları

____________ ….. /…. _____________

 

Şimdi 690 hariç bütün 6’lı hesapların bakiye vermemesi gerekir. 690 hesap borç bakiyesi veriyor ise zarar, alacak bakiyesi veriyorsa kardır. Eğer kar varsa bu karın vergisi hesaplanacaktır.(Muhasebe dışında) Vergi kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır.

3- 691 Dönem Karı Vergi Ve Diğer Yasal Yükümlülükler Karşılıkları hesabın aynı isimli 370 kod nolu bilanço hesabına devredilmesi gerekir.

 

__________ 31.12 .. _____________

691.Dönem Karı Vergi ve Diğ. Yasal Yük. Karş.

370. Dönem Karı Vergi ve Diğ. Yasal Yük. Karş.

____________ …. / .. _____________

     4- 193 hesabın 371 hesaba devredilmesi gerekir. (193, 691’den büyükse sadece 691 kadarı devredilir.)

 

____________ 31.12 .. _____________

371.Dön.Kar.Peş.Öd.Vergi Diğer. Yükümlülükler

193.Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar

____________ …. / ….. _____________

 

5- Dönem karının (690 hesap) kapatılması gerekir.

____________ 31.12 .. _____________

690 Dönem Karı veya Zararı

691.Dönem Karı vergi ve Diğer. Yasal Yük. Karşı.

692.Dönem Net Karı

____________ …/…. _____________

 

 

 

 

 

 

 

6- 692 hesabın (Dönem Net Karı veya Zararı) 590 hesaba devredilmesi gerekir.

____________ 31.12 .. _____________

692.Dönem Net Karı -Zararı

590.Dönem Net Karı

____________ 31.12 .. _____________

7- 690 hesapta zarar varsa 692 hesaba devredilir.

 

____________ 31.12 .. _____________

692.Dönem Net Karı-Zararı

690.Dönem Karı veya Zararı

____________ … / .. _____________

8- 692 hesabın 591 hesaba devredilmesi gerekir.

 

____________ 31.12 .. _____________

591.Dönem Net Zararı

692.Dönem Net Karı veya Zararı

____________ …. / .. _____________

 

YENİ YILDA YAPILACAK İŞLEMLER

 

1- Alacak senetlerine devredilen çeklerin tekrar çekler hesabına alınması gerekir.

____________01.01.. _____________

101.10 Portföydeki Çekler

121.90 Vadeli Çekler

____________ ../../.. _____________

 

2- Borç senetlerine devredilen çeklerin tekrar verilen çekler, hesabına alınması gerekir.

____________ 01.01.. _____________

321.xx Borç Senetleri

103.xx Verilen Çekler

____________ ../../.. _____________

 

3- Alınan sipariş avanslarına devredilen alıcıların alacak bakiyelerinin tekrar alıcılar hesabına alınması gerekir.

4- Verilen sipariş avanslarına devredilen satıcıların borç bakiyelerinin tekrar satıcılar hesabına alınması gerekir.

 

____________ 01.01.. _____________

320.10 Satıcılar

159.xx Verilen Sipariş Avansları

____________ ../../.. _____________

5- 122 Kod’ lu alacak senetleri reeskontu hesabının kapatılması gerekir.

 

____________ 01.01… _____________

122.xx Alacak Senetleri Reeskontu

647 Reeskont Faiz Gelirleri

____________ ../../.. _____________

 

6- 322 Kod’ lu borç senetleri reeskontu hesabının kapatılması gerekir.

 

____________ 01.01…_____________

657 Reeskont Faiz Giderleri

322 Borç Senetleri Reeskontu

____________ ../../.. _____________

 

7- 370 ve 371 hesap karşılaştırılarak ödenecek vergi çıkıyorsa 360 hesaba kaydedilmesi gerekir.

 

____________ 30.04   _____________

370 Dönem Karı Vergi Diğ. Yasal Yük. Karş.

371 Dönem Karının Peşin Ödenen Vergi ve Diğ. Yük.

360.90 Ödenecek Kurum Vergi Fonları

____________ ../../.. _____________

 

8- Dönem net karı (Limited Şirketinde ortaklar kurulu, Anonim Şirketlerde genel kurul kararına göre) ilgili hesaplara devredilir. (Örnek madde karın dağıtılmaması kararına göredir.)

____________ 01.01…_____________

590 Dönem Net Karı

540 Yasal Yedekler

570 Geçmiş Yıllar Karları

____________ ../../.. _____________

 

9- Dönem net zararı varsa 580 hesaba devredilmesi gerekir.

____________ 01.01.._____________

580 Geçmiş Yıllar Zararları

591 Dönem Net Zararı

____________ ../../.. _____________

Cenk Ertuna - Serbest Muhasebeci Mali Müşavir © 2013
Atatürk Bulvarı, Gökaylar Apartmanı, No: 66, Kat: 1, Daire: 4, Konyaaltı / Antalya
T: 0242 - 228 22 00, F: 0242 - 228 22 95, GSM: 0505 - 503 32 38
E: info@cenkertuna.com, E: cenkertuna@gmail.com